Pierniki, zarówno te w formie ciasteczek, jak i ciast, są przysmakiem, który już od wieków cieszy podniebienia. Miękkość, korzenny aromat i słodycz tych wyjątkowych wypieków lubią chyba wszyscy, zwłaszcza, że możemy przygotowywać je na kilka sposobów. Pierniki są znakomitą przekąską w chłodne dni, gdyż doskonale rozgrzewają i dzięki zawartości miodu i przypraw wpływają na nasze zdrowie.
Przepisów na upieczenie piernika znajdziemy wiele. Różnią się od siebie stopniem trudności i czasem dojrzewania. Poniżej przedstawiamy niezwykłą historię tych korzennych wypieków oraz sprawdzone przepisy na pierniki w różnych odsłonach. Zapraszamy do lektury!
Burzliwa historia piernika
Pierwowzorem dzisiejszego piernika były ciastka zwane miodownikami, które znali już starożytni. Rzymianie przygotowywali miodownik z pieprzem zbliżony w smaku do dzisiejszego, wiemy o tym z najstarszej książki kucharskiej spisanej przez Apicjusza na przełomie IV i V wieku. Po upadku Imperium Rzymskiego słuch o piernikach zaginął, zaczęto wypiekać je na nowo z antycznego rzymskiego przepisu w średniowieczu. Zajmowały się tym zakony, głównie benedyktyni, którym z wypraw krzyżowych przywożono przyprawy dotąd w tych rejonach nieznane. Później wypiekaniem pierników zasłynęły cechy piekarskie w miastach.
Pierwsze wzmianki o najsłynniejszych w Polsce piernikach toruńskich pochodzą z 1380 roku, ale przepis na nie był tajemnicą przekazywaną jedynie ustnie. Dlatego pierwsza spisana receptura pochodzi dopiero z 1725 roku i co ciekawe nie znalazł się on w książce kucharskiej, ale w medycznym kompendium. Świadczy to o tym, że pierniki traktowano nie tylko jako smakołyk, ale również lekarstwo. Zawód piekarza był dobrze opłacany i szanowany, a ci, którzy posiadali uprawnienia do wypieku pierników zarabiali więcej od piekarzy dostarczających na przykład chleb. By uzyskać jednak takie uprawnienia należało kształcić się przez wiele lat i przestrzegać surowych zasad w życiu osobistym.
W tamtych czasach wypiekano dwa rodzaje pierników – miękkie, przeznaczone do konsumpcji oraz figuralne, mające być jedynie ozdobą, które były symbolem bogactwa. Do dziś zachowało się wiele form do wypieku tego rodzaju pierników, niektóre były bardzo kunsztowne i szczegółowe. Przedstawiały motywy zwierzęce i symboliczne, ale najbardziej popularne były te przedstawiające władców: Zygmunta III, Władysława IV oraz postaci religijne: świętego Jerzego czy świętego Mikołaja.
Piernik, jako ciasto, był przygotowywany zawsze na specjalne okazje, zwłaszcza na święta Bożego Narodzenia. Ówcześnie składniki na ciasto piernikowe były bardzo drogie i mało dostępne a sam proces wypiekania i przygotowywania trwał wiele tygodni. Obecnie chętnie wracamy do przepisów z zeszytów naszych babć i prababć, w których zapisane są przepisy na oryginalne, długo dojrzewające pierniki. Jak je przygotować, by smakowały tak jak kiedyś? Przedstawiamy niezawodne receptury!
Przepisy na pierniki
Piernik jest ciastem pracochłonnym – wymaga dokładnego doboru składników i odpowiedniego obchodzenia się z ciastem. To wersja dla cierpliwych. Dziś możemy jednak nieco przyspieszyć proces wypieku pierników i uzyskać idealny smak i konsystencje. Przed Bożym Narodzeniem możemy jednak pokusić się o upieczenie oryginalnych pierników. Wystarczy zacząć odpowiednio wcześnie! Inspiracji kulinarnych i przepisów na pierniki polecamy szukać na: !
Piernik leżakujący
Składniki:
- 600 g miodu
- 100 g smalcu
- 150 g masła
- 400 g cukru
- 1,5 kg mąki pszennej
- przyprawa korzenna
- 3 łyżeczki sody oczyszczonej
- 4 jajka
- powidła śliwkowe
- 125 ml mleka
- po 100 g orzechów włoskich i laskowych
Prace nad piernikiem zaczynamy już pod koniec października. Smalec, masło, miód i cukier rozpuszczamy w rondelku. Mąkę przesiewamy z sodą i przyprawą. Do rondelka z wystudzoną masą powoli dodajemy jajka i miksujemy, stopniowo dosypując mąkę. Gdy się połączą wyjmujemy z naczynia i wyrabiamy ręcznie. Przekładamy do ceramicznego naczynia i leżakujemy przez dwa miesiące. Po tym czasie dzielimy na kilka części i wałkujemy na cienkie blaty. Pieczemy przez 20 min. w 180°C. Studzimy. Każdy blat przekładamy powidłami i posypujemy posiekanymi orzechami. Wierzch polewamy czekoladą i odstawiamy na co najmniej tydzień.
Dla niecierpliwych wystarczy przepis na podstawowy keks lub biszkopt, w którym część mąki zastąpimy przyprawą do piernika. Dodatek bakalii i czekolady sprawi, że będziemy mogli cieszyć się smakiem piernika już kilka chwil po jego przygotowaniu!